HET ENNEAGRAM, ASTROLOGIE EN DE HOROSCOOP

door drs. Roeland de Looff ©  roeland@dirah.nl

In dit artikel zal ik ingaan op de relatie tussen het enneagram, astrologie en de persoonlijke horoscoop. Naar mijn mening is de astrologie een goed hulpmiddel bij het bepalen tot welk enneagram type iemand geneigd is.

Het is daarbij van belang om de totale horoscoop te bekijken en niet alleen het zonneteken.

Indien men alleen uitgaat van het zonneteken dan levert dat onvolledige en vaak onjuiste informatie op. Daarbij doet men zowel de astrologie als het enneagram te kort.

DE HOROSCOOP, EEN ENERGIEPATROON

Net zoals het enneagram is de horoscoop een energiepatroon. Het verschil is echter dat een horoscoop een basispatroon is dat het hele leven hetzelfde blijft. Wel kan de manier waarop iemand een horoscoop uitdrukt wijzigen. Iedere horoscoop geeft een neiging tot het uitdrukken van een enneagram type. Er bestaan dan ook astrologische indicatoren die informatie geven over welke enneagram types uitgedrukt kunnen worden.

De astroloog kan niet verder gaan dan het opnoemen van indicatoren die wijzen in de richting van een bepaald enneagram type, maar hij kan nooit met zekerheid het enneagram type vaststellen.

Helen Palmer, een bekende auteur van boeken over het enneagram zei op een lezing op 19 juni 1997 te Utrecht het volgende: "De mens heeft in zijn collectief onbewuste een schatkamer aan potentiële gedragsmogelijkheden verzameld. Welke van die mogelijkheden benut worden hangt af van aanleg, omgeving en eigen keus. Op basis van die aanleg (nature) en overlevingsstrategieën (nurture) ontwikkelden we een bepaald regelmatig terugkerend gedrag: het gedragsrepertoire dat bij ons hoort, dat ons typeert." (voor de bron zie de link naar de site van A.de Heer, onder dit artikel). 

Astrologie geeft vooral informatie over de factor aanleg (nature). Een horoscoop valt te beschouwen als een plattegrond van de psyche en is daarom voor de bepaling van het enneagram type een nuttig instrument.

Op dit moment wordt voor het vaststellen van het enneagram type vaak gebruik gemaakt van testen. Echter ik ken mensen die bij verschillende testen verschillende uitkomsten krijgen. Soms leidt het doen van verschillende testen tot onduidelijkheid en verwarring. De horoscooptekening is daarentegen een objectief plaatje en kan daarom een nuttige aanvulling zijn op de gebruikelijke testen. Zeker in een situatie waarin verschillende testen leiden tot verschillende uitkomsten kan een horoscoopanalyse de factor zijn die uiteindelijk de doorslag geeft.

BOUWSTENEN VAN DE HOROSCOOP: PLANETEN, TEKENS, HUIZEN

PLANETEN

De astrologie werkt met planeten. Die planeten symboliseren deeltjes van onszelf. Zo symboliseert de Zon ons centrale ik (de Zon is immers ook het centrum van het zonnestelsel), de Maan ons gevoel, Mercurius de manier waarop we denken en spreken, Venus de manier waarop we relaties aanknopen en zo zijn er nog een aantal planeten die allemaal delen van onszelf symboliseren.

De horoscoop, waar astrologen mee werken, is niets anders dan een "foto" van waar de planeten stonden op het moment dat we geboren werden. De horoscooptekening is een schematische weergave van die "foto".

TEKENS

De tekens, zoals Ram, Stier, Tweelingen etc. zijn partjes van de hemel. Ieder teken neemt 1/12 van de hemel in beslag. Aan ieder teken bepaalde eigenschappen toegeschreven, zo ziet men het teken Ram als "snel en vurig" is en het teken Stier als "traag en aards".

Indien een planeet in een bepaald teken staat dan vertoont die planeet de eigenschappen van dat bepaalde teken. Als iemand bijvoorbeeld Mercurius in Ram heeft dan zal die persoon geneigd zijn om op een "snelle en vurige" manier te communiceren. Iemand met Mercurius in Stier is daarentegen geneigd tot een meer "trage en aardse" wijze van communicatie.

HUIZEN

Verder werkt de astroloog met huizen. Bij de huizen gaat het, om de omstandigheden waarin we onze planeten (die delen van de psyche symboliseren) tot uiting brengen.

Er zijn niet alleen twaalf tekens, maar ook twaalf huizen. De betekenissen van de huizen corresponderen in belangrijke mate met die van de tekens. Bijv. de omstandigheden aangegeven door het vierde huis lijken voor een belangrijk deel op de karakteristieken die horen bij het vierde teken (Kreeft).

Zo is een Kreeft gesteld op huiselijkheid en kan zich moederlijk opstellen. Het vierde huis geeft informatie over het ouderlijk huis van de persoon en dan m.n. de moeder.

Een ander voorbeeld: de Stier, het tweede teken van de dierenriem, staat bekend als een teken dat veel waarde hecht aan bezit (en dan hoeft het niet alleen om materiele bezittingen te gaan, maar ook om immateriële bezittingen zoals talenten). Het tweede huis geeft o.a. informatie over bezittingen.

Men kan stellen dat er twaalf basisprincipes zijn in de astrologie, die zich manifesteren in de tekens en huizen. De tekens hebben betrekking op eigenschappen, de huizen op omstandigheden.

ASCENDANT EN MIDHEMEL

Een bijzondere positie neemt de ascendant in. De ascendant is het teken dat op het moment van de geboorte boven de horizon kwam. Het wordt ook wel het rijzende teken genoemd. De ascendant geeft informatie over hoe iemand overkomt, het geeft informatie over de verpakking van de persoonlijkheid (de Zon en andere planeten geven daarentegen meer informatie over de inhoud). Een ander belangrijk punt is de Midhemel (ook wel genoemd MC). Dit is het punt dat in het centrum van de hemel staat op het moment van geboorte en is bepalend voor hoe iemand zich maatschappelijk uitdrukt. Het is een belangrijk punt voor de analyse van het geschikte beroep.

Tenslotte werkt de astroloog met aspecten. De verschillende planeten beïnvloeden elkaar, hetgeen grote gevolgen kan hebben op hoe die planeten zich manifesteren.

Omdat de aspecten in het schema dat ik hieronder zal presenteren een minder belangrijke rol innemen zal ik hier niet gedetailleerd op ingaan.

Als iemand zegt: "Mijn sterrenbeeld is Kreeft" dan betekent dit dat de Zon stond in de sector die we aanduiden met de term Kreeft. Dit zegt echter niets over de positie van de andere planeten, de stand in huizen en de aspecten die gemaakt worden. Vandaar dat dit een grove versimpeling is van een complex energiepatroon.

ASTROLOGISCHE INDICATOREN VOOR DE VERSCHILLENDE ENNEAGRAM TYPEN

Om te kijken tot welk enneagram type iemand geneigd is heb ik een lijst van indicatoren ontworpen. Deze indicatoren zijn tot stand gekomen door te kijken naar overeenkomsten tussen de eigenschappen van types en astrologische factoren. Dit is een praktische benadering, waarbij ik gebruik maak van mijn ervaring als astroloog.

EEN ALTERNATIEVE BENADERING

Het is ook mogelijk om te kiezen voor een theoretische benadering. Zo zou men de buiktypes (type 8,9,1) gelijk kunnen stellen met het vuurelement, de harttypes (type 2,3 en 4) met het waterelement en de mentale types (type 5,6 en 7) met het luchtelement. Vervolgens zou men dan de extroverte (naar buiten gerichte) varianten van die types kunnen koppelen aan het astrologische hoofdkruis en de introverte (naar binnen gerichte) varianten aan het astrologische vaste kruis.

Echter het blijkt dat deze benadering niet leidt tot indicatoren die in de praktijk werken. Wat ik heb gedaan is eerst op een pragmatische manier zoeken naar astrologische indicatoren die in de praktijk werken. Later heb ik een theoretische fundering voor de resultaten die ik kreeg gevonden in het model zoals beschreven door Thomas Chou. Aan het einde van dit artikel zal ik daar op ingaan.  

PRAKTISCHE INDICATOREN

Hieronder ziet U een schema dat aangeeft welke astrologische indicatoren bij welk enneagram type horen.

Eerst ziet U het nummer van een type. Vervolgens ziet U een opsomming van welke planeten sterk zouden moeten staan in de horoscoop van een vertegenwoordiger van een bepaald enneagram type. Een type wordt in hoofdzaak getypeerd door de vetgedrukte planeet. Daarnaast spelen echter bij de meeste enneagram types ook andere planeten een rol. Die andere, minder belangrijke, planeten voor een bepaald type noem ik secundaire indicatoren.

Bijvoorbeeld type 1 wordt in hoofdzaak gekarakteriseerd door een sterke Saturnus. Echter een sterke Mercurius kan ook een (secundaire) indicatie zijn voor dit type.

De aanleg tot een bepaald enneagram type wordt weergegeven door astrologische factoren (planeten, tekens of huizen) die sterk staan in de horoscoop. Dergelijke energieën hebben de neiging om op een overdreven manier te worden uitgedrukt.

Waar het omgaat is om de overdreven uitdrukking ervan te vervangen door een gezonde. In de enneagram literatuur wordt gesproken over het vormgeven van de kernkwaliteit die achter een overdreven uitingsvorm schuilgaat.

Ook is het belangrijk om de dominante energieën in belans te brengen met verwaarloosde energieën die vaak op anderen geprojecteerd worden 

INDICATIE 1: DE KRACHT VAN PLANETEN

Of een planeet sterk of zwak staat is iets dat door een deskundig astroloog beoordeeld dient te worden. Daarbij kan gelet worden op de volgende punten:

• Planeten die nabij de ascendant staan zullen zich sterk manifesteren. Dit geldt ook, zij het minder sterk, voor planeten die zich elders in het eerste huis bevinden of nabij de Midhemel. Tevens kunnen planeten die belangrijke aspecten maken met de ascendant of Midhemel veel invloed uitoefenen.
• Planeten die zich in het teken bevinden waar ze van nature bij horen (bijvoorbeeld Mercurius in Tweelingen of Maagd) zullen zich sterk manifesteren.
• Planeten die geaspecteerd worden door Jupiter zullen versterkt worden, planeten die aspecten ontvangen (met name disharmonische aspecten) van Saturnus en Neptunus worden over het algemeen verzwakt.
• Planeten die aspecten maken met de Zon zullen zich duidelijker in het karakter manifesteren.
• Planeten die veel aspecten maken zullen ook een belangrijke rol vervullen.

Zoals je ziet speelt het onderdeel aspecten, hoewel niet apart in de tabel genoemd, bij het bepalen van de kracht van planeten een rol. Tevens geldt dat het bovengenoemde slechts indicaties zijn.

En er spelen nog meer factoren een rol. Zo zal een aspect krachtiger uitwerken als de hoek die het aspect maakt scherper is (we zeggen dan dat het aspect een kleine orb heeft)

Een deskundig astroloog zal deze en nog meer factoren moeten bekijken en wegen.

INDICATIE 2: DE BEZETTING VAN TEKENS

Een tweede belangrijk criterium is kijken in welke tekens zich planeten en de ascendant en Midhemel bevinden. Stel iemand heeft veel planeten in het teken Steenbok dan is dat een indicatie voor enneagram type 1. Echter ook planeten in Maagd kunnen een indicatie vormen voor dat type, zij het naar mijn mening van minder groot belang. Vandaar dat achter Maagd secundair staat.

Het is van groot belang niet simpelweg planeten te gaan tellen, maar een weging aan te brengen.

De belangrijkste (maar zeker niet enige) indicatiefactor is het teken waarin de Zon staat. Dit wordt gevolgd door het teken van Maan en ascendant. Het is mijn ervaring dat het Maanteken vooral bij vrouwen van belang is en minder bij mannen. Immers de Maan vertegenwoordigt een vrouwelijk principe.

Vervolgens kan gekeken worden naar de stand in teken van de Midhemel, Mercurius, Venus en Mars.

De stand in teken van de langzame planeten Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus en Pluto is naar minder belangrijk omdat deze zeer lang in een bepaald teken blijven staan. Ze zijn dan ook meer kenmerkend voor generaties dan voor individuen.

INDICATIE 3: DE BEZETTING VAN DE HUIZEN

Zoals eerder aangegeven hebben we in de astrologie 12 principes die zich uiten in de vorm van tekens en in de vorm van huizen. Als zich in bepaalde huizen veel planeten bevinden dan kan dat ook een indicatie geven. In tegenstelling tot bij de voorgaande indicator kunnen we hier wel simpelweg gaan tellen, al zal ik ook hier enige prioriteit geven aan het huis waarin de Zon staat.

De reden is dat de huizenverdeling in tijd gemeten een factor is die snel verandert. Persoon A die een paar uur later op een bepaalde dag geboren is dan persoon B zal een totaal andere huizenverdeling hebben dan persoon B.

Er is een relatie tussen de genoemde tekens bij een bepaald enneagram type en de genoemde huizen.

Zo is Steenbok het tiende teken en zien we onder de huizen die bij enneagram type 1 genoemd worden het tiende huis terug. Maagd is het zesde teken en Maagd is een secundaire indicatie voor enneagram type 1. We zien het zesde huis als secundaire indicatie voor enneagram type 1.

De bezette huizen zie ik als een minder belangrijke indicatie dan de bezette tekens en de kracht van planeten. Globaal gezien hecht ik aan de bezetting van de huizen de helft van de waarde die ik hecht aan de bezetting van de tekens.

INDICATIE 4: GESLACHT

Een indicatie die niets met astrologie te maken heeft maar wel objectief vaststelbaar is, is het geslacht van de persoon. Het blijkt dat in deze cultuur vrouwen en mannen geneigd zijn tot het vormgeven van bepaalde enneagram types. Dit heeft te maken met verwachtingen, cultuurpatronen enz. Ook deze factor zal in de analyse meegenomen kunnen worden. Een vrouw zal geneigd zijn om dezelfde horoscoop net iets anders tot uiting te brengen dan een man. In het schema staat aangeven welke types meer vrouwelijk zijn en welke meer mannelijk. Als er niets staat aangegeven dan zal het type in min of meer gelijke mate onder vrouwen en mannen voorkomen.

TABEL: INDICATIEFACTOREN VOOR DIVERSE ENNEAGRAMTYPEN

INDICATIEFACTOREN VOOR DE DIVERSE ENNEAGRAM TYPES

Ik zal een korte beschrijving geven van de enneagram types met daarbij een verantwoording van de gekozen astrologische indicatoren. Meer uitgebreide beschrijvingen (echter zonder weergave van astrologische indicatoren) kunnen aangetroffen worden op verschillende andere websites (zie onder dit artikel).

Omdat het bij de enneagram types in de eerste plaats gaat om energieën die op een overdreven manier benut worden is de beschrijving niet altijd vlijend. Een overdreven uitdrukking van iets geeft immers zelden aanleiding tot goede resultaten.

Iedere beschrijving wordt echter besloten met een weergave van de kernkwaliteit. De kernkwaliteit wordt zichtbaar indien iemand de energieëen die een bepaald type ter beschikking heeft op een evenwichtige manier uitdrukt. Spirituele ontwikkeling houdt in het ontwikkelen van die kernkwaliteit en het vormgeven van energieën uit de horoscoop die verwaarloosd worden en vaak aanleiding geven tot projecties.

ENNEAGRAM TYPE 1: DE PERFECTIONIST: 'IK DOE ALLES OP DE JUISTE MANIER'

Dit type wordt gekarakteriseerd door een kritische instelling die vaak het gevolg is van strenge morele principes. Het is het type van de opgeheven vinger. Het type legt de meetlat hoog voor zowel zichzelf als voor anderen. Vandaar dat dit type goed is in het vinden van fouten en het leveren van kritiek. Veel mensen met een strenge moraal vallen onderr dit type.  

Deze instelling hoort bij de planeet Saturnus. Een sterke Saturnus maakt iemand serieus en geneigd tot het zoeken naar onvolkomenheden en het vinden daarvan. Een dergelijke persoon zal hoge morele waarden hebben. Hieronder kunnen conservatieve personen vallen, maar ook bijv. milieu-activisten die iets doen vanuit morele verontwaardiging.

Steenbok is het teken dat van nature bij Saturnus hoort. Echter ook Maagd heeft een kritische instelling en is geneigd om te zoeken naar wat fout is bij hemzelf en anderen. Vandaar dat ook Maagd als secundaire indicator staat genoemd. De reden dat Maagd genoemd wordt als secundaire indicator is dat de kritiek welke veroorzaakt wordt door een sterke Saturnale instelling vaak harder aankomt als de kritiek van de Maagd. De Maagd kent een zekere bescheidenheid. Een echte Steenbok ziet zichzelf echter als leider en beschouwd zich als superieur. Zijn stijl van kritiek geven kan dan ook harder zijn.

De planeet die van nature bij Maagd hoort is Mercurius. Vandaar dat Mercurius geldt als een secundaire indicator.

De kernkwaliteit van type 1 (positieve en evenwichtige uitdrukking van energieën) is grondig werken. Talent: dingen verbeteren. 

ENNEAGRAM TYPE 2: DE VERZORGER (VERLEIDER): 'IK MOET HELPEN'

Dit is het type van de verleider, verzorger. Het type zal anderen verleiden door zorg en aandacht te geven.  De aangeboden zorg is niet onbaatzuchtig, maar er wordt een beloning verwacht. Bijvoorbeeld in de vorm van zelf verzorgd willen worden. Het is een type dat leeft door anderen. Typische voorbeelden zijn bijv. veel First Ladies zoals Barbara Bush en Nancy Reagan en veel verpleegsters.   

Het leven door anderen en de behoefte om verzorgd te worden (en dat te realiseren door het zelf aanbieden van zorg) vallen onder de Maan. De Maan geeft niet zelf licht af, maar reflecteert het licht van de Zon. Dit is hetzelfde wat enneagram type 2 doet. Als zodanig geldt de Maan als de belangrijkste indicator van het enneagram type 2 principe.

Het verleidelijke van type 2 heeft te maken met Venus, de planeet van het verleidelijke. Venus is dan ook secundaire indicator. Een andere secundaire indicator is Pluto. Pluto is een planeet die gaat over manipulatie: heb hebben van verborgen doelstellingen. 

De tekens die genoemd staan bij type 2 zijn de tekens die horen bij de Maan, Venus en Pluto. Datzelfde geldt voor de genoemde huizen.

De kernkwaliteit van type 2 is hulpvaardigheid. Talent: anderen helpen.

ENNEAGRAM TYPE 3: DE WINNAAR: 'IK MOET SLAGEN'

Dit is het type van de winnaar. Dit type strijdt voor het bereiken van de eerste plaats en maakt daaraan alles ondergeschikt. Veel zakenmensen in hogere functies vallen onder dit type. Echter het blijkt dat ook de meeste winnaars van de competitie "Secretaresse van het Jaar" onder dit type vallen.    

Het strijden en het willen bereiken van de eerste plaats zijn astrologisch terug te vinden in de vorm van de planeet Mars. Dit is immers de planeet van kracht, energie en winnen. Ook de Zon speelt hierbij een rol. De Zon wil zijn felle licht laten schijnen en de leider zijn. De Zon streeft er net als type 3 naar om de leiding te nemen. Omdat de Zon echter een minder strijdbare planeet is als Mars geldt de Zon als secundaire factor.

Saturnus, het teken Steenbok en het tiende huis vertegenwoordigen ambitie. Het de top willen bereiken en je daarvoor inspannen is een kenmerk van het Steenbok principe. Vandaar dat Saturnus, Steenbok en het tiende huis gelden als belangrijke secundaire indicatoren. Na het Mars principe vind ik het Saturnus/Steenbok/tiende huis principe de belangrijkste indicator voor type drie. 

Ook Pluto geldt als secundaire factor, want ook deze planeet geeft strijdbare energie en de wil om te winnen. Echter bij type 3 wordt de strijd op een open en min of meer eerlijke manier gevoerd. Manipulatie vindt minder vaak plaats. Dat is de reden dat de planeet Pluto geldt als secundaire en niet als primaire factor.

De kernkwaliteit is succesvol zijn, iets willen en kunnen bereiken. Talent: produceren.

ENNEAGRAM TYPE 4: DE ROMANTICUS: 'IK BEN UNIEK'

Dit is een gevoelstype dat zich anders voelt als anderen. Dit type heeft veel innerlijke pijn en voelt zich slachtoffer van de wereld. Het is fantasievol, artistiek en heeft hoge idealen waaraan hij denkt niet te kunnen voldoen.

Het geneigd zijn tot slachtofferschap en het fantasievolle heeft te maken met Neptunus. Iemand met een sterke Neptunus kan zich vervreemd voelen van de maatschappij en daardoor apart gezet. Het passieve dat het vier type kenmerkt valt onder de Maan. Ook kan een sterke Maan leiden tot een dromerige instelling en het over benadrukken van het gevoelsmatige.

Zowel de Maan als vooral Neptunus zijn passieve planeten die te maken hebben met slachtofferschap.

Neptunus als buitenplaneet heeft de neiging om zich meer apart te zetten van de massa als de Maan. De Maan heeft juist de neiging om in de massa op te gaan. Vandaar dat ik Neptunus zie als primaire indicator en de Maan als secundaire indicator.

Type vier vertoont een sterke expressiviteit die valt onder de Zon. De Zon heeft een neiging tot expressie en drama hetgeen hoort bij de vier. Vandaar dat ook de Zon geldt als secundaire indicator.   

De tekens en huizen welke genoemd zijn, zijn de tekens en huizen welke te maken hebben met Neptunus, de Maan en de Zon.

De kernkwaliteit is het vormgeven van artistieke gaven. Talent: invoelen en artisticiteit.

ENNEAGRAM TYPE 5: DE WAARNEMER: 'IK MOET DE WERELD BEGRIJPEN'

Dit is een op het intellect gericht type dat emoties wantrouwt. Het is mentaal gericht, ziet zichzelf anders dan anderen en zoekt daarom de eenzaamheid op. Veel astrologen vallen onder dit type.

Het zich anders voelen dan anderen doet vermoeden dat de primaire indicator van dit type een buitenplaneet is. In dit geval gaat het om de planeet Uranus. In de astrologie is dit de planeet van ‘het hogere denken’: het denken van uitvinders en vernieuwers. Deze vernieuwers zijn vaak hun tijd vooruit waardoor ze zich onbegrepen voelen en de neiging hebben de eenzaamheid op te zoeken. Uranus is net zoals Saturnus een planeet met ringen er om heen. Die ringen symboliseren afgeslotenheid.

Als secundaire indicator zie ik de planeet van het lagere, dagelijkse denken, Mercurius. Deze planeet kan maken dat iemand gericht is op het intellect, zij het dat de persoon minder aparte denkbeelden zal hebben als een Uranus persoon.

Bij de tekens valt op dat ik alleen het Mercurius teken Tweelingen heb genoemd als indicator en niet het teken Maagd. Dat komt omdat ik een sterke bezetting van het teken Maagd meer een indicatie vindt voor andere types. Bovendien is Maagd een aardeteken en het element aarde wordt gekenmerkt wordt door realiteitszin. Tweelingen is daarentegen een mentaal teken, hetgeen meer past bij de intellectuele 5.

De kernkwaliteit is objectief denken. Talent: intelligentie.

ENNEAGRAM TYPE 6: DE LOYALIST: 'IK BEN DIENSTBAAR EN SCEPTISCH'

Dit type wordt gekenmerkt door het zich zorgen maken. Enneagram type 6 ziet overal gevaren en heeft angsten dat er van alles mis gaat. Dit leidt tot grote spanningen. Soms gaat men op het gevaar af, soms probeert men het te vermijden. Een parodie achtig voorbeeld van de variant die poogt het gevaar te vermijden is Woody Allen.

Tegelijk zijn deze mensen ijverig en zullen ze trachten een nuttige bijdrage te leveren aan de organisatie waar ze deel van uitmaken. We zien ze dan ook vaak als kantoorpersoneel, echter nauwelijks in leidinggevende functies.   

Het zich zorgen maken, het overal gevaren zien is een kenmerk van het teken Maagd. Tevens is Maagd een teken dat zich graag nuttig maakt en zich dienstbaar opstelt. Vandaar dat ik dit teken en de bijbehorende planeet Mercurius zie als primaire indicatoren van de loyalist. Echter de nadruk op angst, hetgeen kan leiden tot obsessies, heeft ook te maken met Saturnus en Pluto. Dit zijn twee planeten die eerder problemen zien dan mogelijkheden en neigen tot het vormen van angsten. Bovendien heeft met name Pluto te maken met obsessies. Om die reden zie ik dan ook Saturnus en Pluto en de daarbij behorende tekens als secundaire indicatoren.

De Maan is een instabiele, snelbewegende planeet en kan evenals het bijbehorende teken Kreeft een indicatie zijn voor het zich zorgen maken. Vandaar dat ik de Maan zie als een secundaire indicator.   

Het lijkt mij dat Pluto vooral sterk zal zijn in de variant van het type die op het gevaar afgaat (het contrafobische type). Dit omdat een sterke Pluto vaak kracht geeft.

Ook een sterke invloed van huis 10 en het teken Steenbok zal vooral voorkomen bij het contrafobische type. Dit omdat huis 10 en Steenbok ambitieus maken: het bereid zijn tot het trotseren van gevaren en het tonen van leiderschap. Dat als contrast tot het enkel dienstbaar zijn, hetgeen hoort bij het teken Maagd en het zesde huis.  

Het aantal secundaire indicatoren voor type 6 is vrij groot van aantal. Echter uit onderzoek blijkt dat type 6 het meest voorkomende enneagramtype is. De aanwezigheid van veel secundaire indicatoren is daarom niet verrassend. 

De kernkwaliteit is dienstbaarheid en betrouwbaarheid. Talent: dienstbaar zijn.

ENNEAGRAM TYPE 7: DE LEVENSGENIETER: 'IK BEN GELUKKIG EN STA OPEN VOOR HET NIEUWE'

Dit type wordt gekenmerkt door optimisme, een wat kinderlijke instelling, het willen overstijgen van grenzen en de wil om van het leven een feest te maken.

Dit zijn allemaal kenmerken van de planeet Jupiter, de planeet van expansie en optimisme. Een sterke Jupiter is dan ook de primaire indicatie van Enneagram type 7.

Als secundaire indicator zie ik de Zon. Een sterke Zon kan immers aanleiding zijn tot een zonnige instelling. Het geeft optimisme en de neiging om alles net wat positiever te zien. Wel is de Zon iets minder op expansie gericht dan Jupiter en heeft de Zon meer dan Jupiter de neiging om te heersen en het de baas willen zijn is niet een kenmerk van type 7. Vandaar dat ik de Zon noem als secundaire indicator.

Interessant is dat in de astrologie het vijfde huis (dat een energie vertegenwoordigt wat te vergelijken is met het vijfde teken Leeuw) het huis is waar kinderen en het kinderlijke onder vallen.

De kernkwaliteit is genieten van het leven. Talent: positiviteit en optimisme brengen.

ENNEAGRAM TYPE 8: DE BAAS: 'IK BEN STERK'

Dit is het enneagram type van ‘friend or foe’. Dit type ziet de wereld in zwart-wit kleuren. Of je bent voor ons of je bent tegen ons. De wereld wordt ingedeeld in vrienden en vooral veel vijanden die met alle middelen bestreden moeten worden. Een voorbeeld van iemand die dit type op een overdreven manier laat zien is Stalin. 

De planeet Pluto is de planeet waar (obsessief) machtsdenken onder valt. Dit is een planeet die niet denkt en handelt in termen van nuance, maar in termen van macht. De wereld wordt gezien als een gevaarlijk oord waar de Pluto persoon zich staande tracht te houden. En om zijn doelstellingen te bereiken is veel geoorloofd: "Wie niet voor ons is, is tegen ons en dient met alle middelen bestreden te worden."

Als secundaire indicator zie ik de Zon. Een persoon met een sterke Zon is genuanceerder dan een Plutonische type en zal met iets meer zorgvuldigheid zijn middelen uitkiezen. Ook is hij minder broeierig. Echter ook de Zon zal de baas willen zijn en wil daarom macht.

De kernkwaliteit is leiding geven. Talent: leiderschap.

ENNEAGRAM TYPE 9: DE BEMIDDELAAR: 'IK BEN VREDIG'

Enneagram type 9 hecht veel waarde aan schoonheid en harmonie. Verder is het een type dat geneigd is tot traagheid en het zich omringen met veel bezittingen.

Dit alles zijn kenmerken van het teken Stier. Vandaar dat ik de aanwezigheid van planeten in dat teken zie als de belangrijkste indicator voor dit enneagram type. Stier is een teken dat hoort bij de planeet Venus. Een sterke Venus is ook een primaire indicator voor dit type.

Het andere Venus teken, het teken Weegschaal, is een secundaire indicator voor type 9. Weegschaal deelt de gehechtheid aan schoonheid en harmonie van Stier. Echter het teken is minder geneigd tot traagheid en het verzamelen van bezittingen. Vandaar dat het geldt als secundaire indicator.

De Maan is een passieve planeet die zich makkelijk laat beïnvloeden door anderen. Om rust op gevoelsmatig niveau te bereiken streeft de Maan naar harmonie. Vandaar dat ik de Maan en het bijbehorende teken Kreeft als een secundaire indicator zie. 

De kernkwaliteit is het scheppen van harmonie. Talent: bemiddelen en scheppen van schoonheid. 

VOORBEELDEN VAN DE RELATIE TUSSEN ENNEAGRAM TYPE EN HOROSCOOP

Hieronder geef ik enkele voorbeelden van hoe de neiging tot een bepaald enneagramtype gehaald kan worden uit de horoscoop.

BILL CLINTON

Hierboven zie je de horoscoop van Bill Clinton. Volgens de vooraanstaande Amerikaanse site enneagramcentral is hij enneagramtype 9.

Dit kunnen we duidelijk zien aan de hand van de indicatoren. De planeet Venus, de primaire indicator voor de 9, staat bijzonder sterk in zijn horoscoop, namelijk in het teken Weegschaal waar hij van nature bij hoort. Verder bevindt Venus zich in de nabijheid van de ascendant. Hierdoor kan de Venus energie zich krachtig naar buiten toe uiten.   

In Bill Clinton’s horoscoop staan de planeten Venus, Mars en de ascendant in Weegschaal, een secundaire indicator voor de 9.

De Maan, staat in het teken Stier, een primaire indicator voor enneagramtype 9.

GEORGE W. BUSH

Hierboven staat de horoscoop van George W. Bush. Volgens enneagramcentral is George W. Bush een 6.

Weliswaar heeft George W. Bush een Leeuw ascendant, echter de primaire indicator voor type 6, Mercurius, staat nabij die ascendant in het eerste huis.

Mercurius maakt een samenstand met Pluto. Dit is een indicator voor het contrafobisch 6 type. In tegenstelling tot het fobische type trekt George W. Bush zich niet terug, maar hij gaat recht op het gevaar af: hij valt aan. Dat zien we door de aanwezigheid van Pluto in het eerste huis. De astrologie is in staat om het onderscheid tussen het fobische en het contrafobische 6 type te onderkennen. 

Hij heeft de Zon in Kreeft, hetgeen een andere indicator is voor het 6 type. De Zon is in zijn situatie belangrijker dan normaal, want het is de heerser van de ascendant (hij heeft een Leeuwascendant en daarom wordt de Zon de planeet die de ascendant beheerst)

George W. Bush wordt door sommige mensen gezien als een 'aardige man' en hij straalt een zekere optimisme uit. We zien Jupiter, de primaire indicator van de 7 pal op het IC staan (cusp 4, de blauwe lijn aan de basis van de horoscoop). De IC is evenals de ascendant een van de uitgangen van de horoscoop, zij het minder belangrijk dan de ascendant zelf. George heeft dan ook een sterke 7 vleugel (vleugels zijn types die zich naast het dominerende enneagramtype bevinden en ook de persoonlijkheid kunnen beïnvloeden).

Ook de Maan zien we nabij de IC staan en dat is weer een secundaire indicator voor type 6.      

RICHARD NIXON

Richard Nixon is volgens de site enneagramcentral een 6 met een 5 vleugel. Uit voorgaande analyses is gebleken dat de ascendant en het daarvan in het verlengde liggende eerste huis bij de vaststelling van het enneagram type van groot belang is. In Richard Nixon's horoscoop staan geen planeten in het eerste huis (het gebied nabij de ascendant). Ook heeft hij geen andere planeten staan bij minder belangrijke uitgangen van de horoscoop zoals de IC, MC, descendant (het punt tegenover de ascendant).

Dit maakt de analyse wat eenvoudiger. Dat hij een 6 is valt te zien doordat de ascendant in het Mercurius teken Maagd staat. De 5 vleugel kan teruggevonden worden door middel van  de stand van de Maan in Waterman. In de astrologie zijn de ascendant, Zon en Maan de belangrijkste factoren die de aard van de persoon bepalen.

De vraag rijst dan waarom heeft Nixon geen invloed van het type 1 in zijn persoonlijkheid. Immers de Zon staat in het Saturnus teken Steenbok. De reden is simpel. Het type 1 heeft geen relatie met de 6. Het is geen vleugeltype van de 6 en ook geen ontspannings- of stresspunt. Daarom kan een 6 nooit 1 als subinvloed hebben. Echter 5 is een vleugeltype van de 6, dus die combinatie kan wel.

Overigens geldt wel dat Steenbok een secundaire indicator is voor type 6. Tevens is een belangrijke aanwezigheid van het Steenbok principe een aanwijzing voor het contrafobische type.

Naar mijn mening zijn veel leidinggevende zessen van het contrafobische type. Fobische zessen zijn over het algemeen te bang voor het bekleden van een leidinggevende functie. Zij zullen vooral goed functioneren als ondergeschikte.   

Op die manier speelt Zon in Steenbok wel degelijk een rol in de analyse voor het vaststellen van het enneagram type.           

OPRAH WINFREY

De bekende talkshow host Oprah Winfrey is volgens de site enneagramcentral een type 3. In haar horoscoop vinden we daarvoor een groot aantal aanwijzingen.

Mars, de primaire indicator voor type 3 is in haar horoscoop de sterkste planeet. Deze staat namelijk in Schorpioen, een teken dat affectie vertoont met de energie van Mars, waardoor Mars zich daar goed in voelt (voordat de planeet Pluto ontdekt werd gold Schorpioen als een teken dat beheerst werd door Mars). Bovendien maakt Mars een belangrijk aspect (met een kleine orb van minder dan 1 graad) met de ascendant, waardoor deze planeet krachtiger naar voren komt. Tevens staat Mars pal op de IC, een belangrijk punt dat we eerder tegenkwamen bij de analyse van George W. Bush.   

Verder heeft Oprah een Leeuw ascendant en Leeuw is een secundaire indicator voor het enneagram type 3. Een andere secundaire indicator, Pluto, staat pal op de ascendant en wordt daarom bijzonder krachtig.

MADONNA

Volgens de eerder genoemde site is de artieste Madonna een 2. Ik neem aan dat men tot deze conclusie komt vanwege haar verleidelijke uitstraling. Wederom spelen de planeten in de nabijheid van de ascendant een belangrijke rol. De Maan (de primaire indicator voor de 2) en Pluto (een secundaire indicator voor de 2) staan namelijk nabij de ascendant en daarom sterk.

Wel vinden we geen planeten in tekens of huizen die met de 2 te maken hebben. In het  enneagram kennen we het verschijnsel zijvleugels. De ene persoon uit die zijvleugels meer dan een andere persoon.

Persoonlijk denk ik dat Madonna niet een typische 2 is, want ze heeft een duidelijke eigen persoonlijkheid, komt krachtig over en gaat niet op in een ander. De aanwezigheid van veel planeten in huis 12 doet sterke trekjes van enneagram type 4 vermoeden. Dit is gezien haar creativiteit voor de hand liggend.

Ook geldt dat type 2 in de enneagramfiguur een verbinding maakt met type 4. Veel mensen van type 2 zullen als ze zich veilig voelen gebruik maken van de eigenschappen van type 4. Type 4 vormt het z.g. ontspanningspunt van de 2.

Enneagram type 2 heeft ook een verbinding met type 8. Geconfronteerd met stress kunnen mensen van enneagram type 2 bewegen naar de 8. Hier ligt hun stresspunt.

Ik vermoed vanwege de aanwezigheid van Venus en Zon in Leeuw en Pluto op de ascendant sterke 8 trekjes. Dit verklaart haar kracht. Ik denk dat een zuivere 2 moeilijk de loopbaan had kunnen vormgeven zoals zij dat heeft gedaan.

Uit een analyse van haar horoscoop kunnen we halen dat Madonna meer dan de meeste personen van enneagram type 2 gebruik maakt van haar haar ontspannings-(4) en stresstype (8).

Een horoscoopanalyse geeft niet alleen informatie over het dominante type, maar ook in hoeverre iemand geneigd is om gebruik te maken van bepaalde vleugel-, stress- en ontspanningstypes. De ene persoon zal dat meer te doen dan de ander. De horoscoop, als plattegrond van de psyche, geeft daar aanwijzingen voor.

ASCENDANT VAN BELANG

Interessant is dat ik steeds opnieuw waarneem dat het teken van de ascendant en de aanwezigheid van planeten nabij de ascendant en in het eerste huis belangrijker is dan het Zonneteken voor inschatten van het enneagram type.

Ik denk dat dit komt omdat de ascendant informatie geeft over onze verpakking: onze houding ten opzichte van de buitenwereld. Het enneagram type gaat daar ook over. Het enneagram type laat net als de ascendant zien hoe we omgaan met de indrukken die vanuit de buitenwereld op ons afkome:, welke houding we aannemen om die indrukken te hanteren.  

Dit heeft wel als consequentie dat voor het maken van een betrouwbare astrologische analyse ten bate van het vaststellen van het enneagram type de geboortetijd precies bekend moet zijn. Dit omdat de ascendant elke twee uur in een ander teken gaat.   

DE RELATIE TUSSEN HET MODEL VAN THOMAS CHOU OVER DE THEORETISCHE BASIS VAN HET ENNEAGRAM EN DE VOORGESTELDE PRIMAIRE PLANETAIRE INDICATOREN

In de Enneagram Monthly van Januari 2000 heeft Thomas Chou de theoretische basis voor de enneagram types verduidelijkt. Hij onderscheidt 3 confronterende typen (in het schema hieronder  rechts weergegeven), 3 teruggetrokken typen (in het schema midden), en 3 sociale typen (in het schema links).

Ook onderscheidt hij 3 typen die uit zijn op macht, 3 op het realiseren van idealen en 3 op het verkrijgen van goedkeuring.

De indeling in macht-idealen en goedkeuring geeft de centrale motivatie weer. De indeling in sociaal-teruggetrokken en confronterend de methode waarvan een type gebruik maakt.

Type 2 is uit op macht, maar doet dat op een sociale manier, door hulpvaardig te zijn voor anderen. Type 5 is ook uit op macht, maar doet dat door zich terug te trekken, waar te nemen en op die manier zijn omgeving te beheersen. Type 8 verwezenlijkt zijn behoefte aan macht door de confrontatie aan te gaan.

Type 7 verwezenlijkt zijn idealen door contact te zoeken met anderen. Type 4 is teruggetrokken en verwezenlijkt zijn idealen door artistiek bezig te zijn. Type 1 confronteert anderen met hun te kort komingen (ten opzichte van het ideaal).

Type 6 streeft naar goedkeuring door zich nuttig te maken. Type 9 door alles maar te laten zijn en vrede te stichten. Type 3 door keihard te werken en de top te bereiken.  

In de tabel die Chou geeft heb ik de primaire indicatoren geplaatst zoals die hierboven zijn voorgesteld.

Er ontstaat een interessant beeld. Links zien we de sociale, zachte planeten staan, terwijl rechts we de harde malefics zien. In het midden zien we twee buitenplaneten die worden geassocieerd met apart gedrag en de planeet Venus.

Enkel Venus neemt in dit schema naar mijn mening een wat onverwachte positie in. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat Venus met Mercurius in de astrologie de enige planeet is die wordt geassocieerd met twee tekens en dat de ware heerser van Stier nog benoemd moet worden.

Echter wel vind ik de Venus energie meer relatie hebben met die van het teken Weegschaal, dan met die van het teken Stier en Stier is wat betreft de tekens de primaire indicator voor type 9.  

De relatie tussen het schema van Chou en de primaire astrologische indicatoren lijkt me duidelijk. Hieruit blijkt dat een schema dat ik op pragmatische gronden heb ontworpen ook een meer abstract fundament heeft.                                     

DE THEORETISCHE BASIS VANUIT DE ASTROLOGIE

Vanuit de astrologie gezien is het mooi dat de primaire indicator voor ieder type steeds een andere planeet blijkt te zijn. Nu zijn er 10 planeten en 9 types dus er moet wel één planeet overblijven. Dat dit de Zon is lijkt me vanuit de astrologie gezien voor de hand liggend. De Zon is geen echte planeet, maar een ster. Bovendien houdt de Zon het zonnestelsel bij elkaar. Het is de centrale integratiefactor. Dit in tegenstelling tot de andere planeten die deelenergieën belichamen.

Men zou kunnen stellen dat de Zon de primaire indicator is voor het enneagram als zodanig, voor de centrale kracht achter het enneagram. De 9 echte planeten zijn de primaire indicatoren voor de delen van het enneagram, de 9 types.                 

CONCLUSIE

De astrologische benadering geeft een goede aanvulling op de bestaande testen. Het leuke van een horoscoop is dat het een objectief plaatje is. Zonder dat de cliënt iets hoeft te vertellen kan men uit de horoscoop al zien tot wat voor type iemand geneigd is.

Het vereist echter een deskundig astroloog om de vele factoren die hierbij een rol spelen te analyseren en de juiste conclusies te trekken. Tevens moet men beseffen dat het hierbij alleen gaat om indicaties. Omdat mensen de vrijheid hebben om horoscopen op verschillende manieren vorm te geven kan een astroloog alleen zeggen tot wat voor soort type of types iemand geneigd is. Dat is iets anders dan met zekerheid kunnen vaststellen dat iemand een bepaald type is.

Desalniettemin kan de astrologische benadering een goede aanvulling geven op de bestaande testen die worden gebruikt om het enneagram type vast te stellen. Soms is er twijfel over tot welk type iemand behoort. De horoscoop kan dan bij het vaststellen van het enneagram type de doorslag geven. Ook kan de horoscoop een bevestiging geven van vermoedens dat iemand tot een bepaald type behoort.

Ik ben er voorstander van om de horoscoop op die manier te gebruiken. Ik ben er geen voorstander van om enkel op basis van de horoscoop, zonder iemand te zien, het enneagram type vast te stellen.   

Tevens kan de horoscoop een belangrijke rol vervullen bij verfijningen, zoals het bepalen van welk vleugel type dominant is en of iemand veel gebruik zal maken van een stress- of ontspanningspunt. 

De horoscoop is een plattegrond van de psyche. Het is voor de hand liggend om van die plattegrond gebruik te maken bij het analyseren onder welk enneagram type een persoon valt.

Mij helpt het analyseren van horoscopen om tot definitieve conclusies te komen wat betreft het enneagram type van mensen die ik ontmoet. Zonder het analyseren van de horoscoop had ik in veel gevallen twijfels blijven houden. Ik vind het bijzonder prettig om bij analyses die tot doel hebben het vaststellen van het enneagram type terug te kunnen vallen op een objectief plaatje, zoals de horoscoop.   

Drs. Roeland de Looff is oprichter van de Dirah Academie en geeft schriftelijke cursussen astrologie aan de hand van de eigen horoscoop, astrologie opleidingen. 
De schriftelijke cursussen Westerse Astrologie (Astrologie en Bewustwording I en II) stellen je in staat om de technieken zoals die hierboven zijn genoemd zelf toe te passen.
Een astrologisch consult kan benut worden voor het bepalen tot welk enneagramtype je geneigd bent. Voor vragen en inlichtingen: roeland@dirah.nl

copyright van bovenstaand artikel: Roeland de Looff, Dirah Academie.

Opmerking: De site enneagramcentral waarnaar in bovenstaan artikel wordt verwezen is helaas van het internet verdwenen.

De andere pagina's van deze site:

Westerse Astrologie , Online Astrologische Boekwinkel , Schriftelijke en Email Cursussen Astrologie , Beroepsopleiding Astrologie , Indiase, Vedische Astrologie , Tibetaanse Astrologie , Birmaanse Astrologie: Mahabote , Balinese Astrologie , Cursus Chinese Astrologie , Artikel Chinese Astrologie ,  Chinese Astrologie Zi Wei Dou Shou , Gedichten , Links , Software voor Vedische Astrologie , Astronomie voor Astrologen , De Maan in de Astrologie, De Indiase Maandierenriem , Ayurveda en de Vedische horoscoop , Bouw je eigen Zonnetempel , Feng Shui , Sterrenstad, Feng Shui en de stad, Advaita.